Powierzchnia: 18,64 km2, Mieszkańców: 15,15 tys. mieszkańców
Położenie miasta
Limanowa
położona jest
na południu naszego kraju, (patrząc na mapę troszkę poniżej Krakowa), na trasie 98 z
Bielska Białej do Przemyśla. Po reformie administracyjnej miasto zostało stolicą
powiatu i pełni funkcję centrum administracyjnego, handlowego i kulturalnego tego
regionu. Powiat Limanowski graniczy obecnie z powiatem nowosądeckim, nowotarskim,
myślenickim, bocheńskim i brzeskim.
Miasto położone jest u podnóża Łysej Góry, w przepięknej
grupie górskiej, która nazywana jest Beskidem Wyspowym. Pasmo to od południa
graniczy z Gorcami, od wschodu z rzeką Dunajec i jeziorem Czchowskim, od północy
z Pogórzem
Wielicko - Wiśnickim a od zachodu z Beskidem Średnim.
Odległości drogowe z Limanowej:
Kraków - 90 km, Krynica - 60 km, Zakopane - 85 km, Nowy Sącz 25 km, Warszawa - 365 km,
Łódź - 390 km, Wrocław - 350 km, Poznań - 490 km, Szczecin - 790 km, Gdańsk - 670 km.
Centrum miasta położone jest na wys. ok. 400 m
n.p.m. i zajmuje rozszerzenie tej kotlinki, powstałe w miejscu, gdzie trzy górskie
potoki: Jabłoniecki, Mordarski i Starowiejski łączą się w rzekę Sowlinę. Nad
zabudową tej części miasta od strony pn.-wsch. góruje lesisty szczyt Łysej Góry (785
m), którego pd., nasłonecznione stoki wykorzystywane są pod zabudowę mieszkaniową i
letniskową.
Od
centrum zabudowa wciska się w wąską dolinę rzeki Sowlinki, płynącej w kierunku
pn.-zach:, dochodząc do rozleglejszej już doliny rzeki Łososiny - prawobrzeżnego
dopływu Dunajca. Miasto zajmuje tutaj tereny dawnych - samodzielnych wsi - Sowlin i
Łososiny Górnej, przyłączonych do Limanowej po II wojnie światowej. Łososina Górna
jest dla Limanowej ,,dzielnicą" przemysłową - tu zlokalizowano, bowiem
najważniejsze w mieście zakłady przemysłowe oraz bazy transportowe przedsiębiorstw
budowlanych i urządzenia komunalne (wodociągi, oczyszczalnia ścieków).
Krzyżują się tu także ważne dla komunikacji samochodowej drogi: Skomielna - Rabka - Nowy Sącz i Bochnia - Limanowa - Kamienica. Od miasta odchodzi również cały system dróg lokalnych, z których najważniejszymi są: Limanowa - Ujanowice - Łososina Dolna -(połączenie z drogami prowadzącymi z Nowego Sącza do Brzeska i Tarnowa), Limanowa - Męcina - Nowy Sącz, Limanowa - Raszówki - Naszacowice (połączenie z szosą z Nowego Sącza do Krościenka i Szczawnicy), Limanowa - Rybie Nowe - Jodłownik. Dobrze rozbudowana sieć linii autobusowych PKS zapewnia Limanowej bezpośrednie połączenie z Krakowem, Katowicami; Rybnikiem, - Bielskiem-Białą, Zakopanem, Nowym Sączem, Rzeszowem, Przemyślem i Tarnowem oraz z wszystkimi miejscowościami w regionie.
Mapa centrum miasta
Kliknij a zobaczysz całą mapę centrum
MIASTO - HISTORIA
Limanowa
to małe miasto,
położone we wschodniej części Beskidu Wyspowego, obecnie ma ok. 15 tysięcy
mieszkańców.
Osada o nazwie
Wilmanów lub Ilmanowa powstała w średniowieczu, najdawniejszy zapis o niej jako
własności braci Słupskich herbu.
Drużyna pochodzi z roku 1498.
Lokalizację na prawie magdeburskim otrzymała w roku 1564 od Stanisława Jordana za zezwoleniem króla Zygmunta Augusta. Do pierwszego rozbioru Polski (1772)
miasto było regionalnym centrum handlowo-rzemieślniczym. W latach 1856-1975 siedzibą
władz powiatowych.
Podczas I wojny światowej odbyła się w pobliżu Limanowej krwawa
bitwa na Jabłonieckim Wzgórzu pomiędzy wojskami rosyjskimi i austrowęgierskimi.
Obecnie znajduje się tam przypominający te wydarzenia cmentarz wojskowy.
Podczas II wojny światowej faszyści wymordowali niemal całkowicie
ludność pochodzenia żydowskiego. Po zakończeniu II wojny światowej Limanowa - miasto
powiatowe jest prężnym ośrodkiem kulturalno-gospodarczym regionu, a latach 70-tych
miasto zdobyło kilkakrotnie tytuł „Mistrza Gospodarności”.
Dla upamiętnienia wejścia w trzecie tysiąclecie wybudowano z
inicjatywy mieszkańców Krzyż - Monument na Miejskiej Górze. Od 1 stycznia 1999 r.
Limanowa ponownie jest siedzibą władz powiatowych i pełni funkcję centrum
administracyjno- usługowo-kulturalnego. Siedzibę ma tu 5 szkół ponadpodstawowych, 4
szkoły podstawowe, Szkoła Muzyczna, Szpital Powiatowy, Dom Kultury, Biblioteka i Muzeum
Regionalne.
Krótka historia miasta
Rok 1498 - pierwsza wzmianka o mieście,
Rok 1520 - wieś kupuje stolnik krakowski Achacy Jordan i ustanawia tu ośrodek administracyjno - sądowniczy,
Rok 1527 - powstaje drewniany kościół i erygowana zostaje parafia,
Rok 1565 - król Zygmunt August nadaje przywilej lokacyjny i wieś zostaje podniesiona do rangi miasta na prawie magdeburskim,
Rok 1595 - pierwsza informacja o szkole parafialnej,
Rok 1603 - król Zygmunt III Waza specjalnym przywilejem potwierdza prawa miejskie Limanowej i możliwości organizowania jarmarków,
Rok 1769 - wielki pożar trawi większą część miasta (szkołę, kościół, budynki mieszkalne, obwarowania),
Rok 1856 - utworzono siedzibę powiatu sądowego i samorządowego,
Rok 1874 - Ochotnicza Straż Pożarna zaczyna pracować na rzecz miasta,
Rok 1885 - wybudowano kolej żelazną między Nowym Sączem a Chabówką , która do tej pory nie zmienia prędkości jazdy,
Rok 1907 - spółka francuskich przemysłowców buduje w Sowlinach dużą jak na ówczesne czasy rafinerie nafty,
Bitwa pod Limanową
Bitwa pod Limanową związana jest z początkową fazą I wojny światowej, z walkami toczonymi na przełomie listopada i grudnia 1914 roku między wojskami austrowęgierskimi a rosyjskimi. Wojska austrowęgierskie w Galicji od początku trwania wojny doznawały ciągłych klęsk i utraciły większą część terytorium Galicji. W połowie listopada 1914 roku wojska rosyjskie doszły do Limanowej i w przypadku przełamania wojsk austrowęgierskich miały otwartą drogę na Śląsk, Czechy i do Wiednia. Wojska austrowęgierskie zostały przegrupowane i wzmocnione korpusem dowodzonym przez generała Józefa Rotha. Operacja rozpoczęła się 2 grudnia 1914 roku na linii od Wisły do Beskidów. Przełamanie frontu nastąpiło 12 grudnia 1914 roku a szczególną sławą okryła się walka o ufortyfikowane przez Rosjan wzgórze Jabłoniec. Zginął w tej walce płk Othmar Muhr, któremu cesarz austriacki nadał przydomek ,,Limanowa". Bitwa pod Limanową była pierwszym ważnym zwycięstwem wojsk austrowęgierskich, po obu stronach walczyło w sumie ponad dwieście tysięcy żołnierzy. Na ówczesne czasy bitwa była wydarzeniem bardzo sławnym (w Budapeszcie jeden z placów nazwano ,,Limanowa"). W Bitwie pod Limanową uczestniczyły Legiony Józefa Piłsudskiego, a sam marszałek spędził noc w mieście z 7 na 8 grudnia 1914 roku (dom, w którym nocował stoi na ulicy M.B. Bolesnej, numer 35).
![]() |
Jabłoniec (624 m) |
Rok 1932 - dochodzi we wsiach wokół Limanowej do pierwszego w Polsce strajku chłopskiego,
19 stycznia 1945 roku Limanowa wyzwolona zostaje przez Armię Czerwoną,
Rok 1972 - miasto otrzymuje tytuł Krajowego Mistrza Gospodarności,
Rok 1977 - w telewizyjnym turnieju „Bank 440” zdobywamy główne trofeum - Laur Telewidzów,
Rok 1991 - kościół parafialny zostaje podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej,
Rok 1999 - w wyniku reformy administracyjnej staje
się ponownie stolicą powiatu.
Miasto dysponuje dobrze zorganizowaną infrastrukturą komunalną (wodociągi, kanalizacja, sieć gazowa). W ostatnich latach wiele dużych kotłowni c. o. zostało zmodernizowanych z węglowych na gazowe.
Większość dużych przedsiębiorstw w Limanowej upadła. Obecnie jedynie kilka zatrudnia ponad 50 osób. Dominują małe w styczniu 2001 r. zarejestrowanych było w mieście 1215 podmiotów gospodarczych. Wielu obywateli miasta utrzymuje się z pracy w instytucjach o charakterze administracyjno – społeczno - kulturalnym. W urzędach starostwa, miasta i gminy, służby zdrowia, a przede wszystkim czterech szkołach podstawowych i gimnazjach oraz pięciu zespołach szkół ponad podstawowych.
Na marginesie warto zauważyć, że młodzież nadaje wyraz obliczu miasta w roku 1999/2000 we wszystkich szkołach 14 - tysięcznej Limanowej kształciło się 8095 uczniów!
Niezwykle znacząc a perspektywa i problem życia gospodarczego najbliższych lat.
Miasto będące „z urzędu” centrum administracyjnym ruchu turystycznego samo może
pełnić funkcję turystyczno - wypoczynkową, zwłaszcza na swych peryferiach.
Dysponuje niezłą różnorodną bazą noclegową, restauracjami, biurami
turystycznymi, basenem, kortem tenisowym.
Na okoliczne góry prowadzą znakowane szlaki turystyczne i
ścieżki rowerowe.
Pod Łysą Górą funkcjonuje ośrodek jazdy konnej p. Wojtasów.
Niezbyt wielkie odległości dzielą też Limanową od Krynicy, Pienin, Zakopanego,
Wieliczki i Krakowa.
Ostatnia
modyfikacja:
wrzesień 2011,
www.kodeki.org/?17iuk4bgjfekeio0018d5
[kliknij na link aby do mnie napisac]
Najlepiej oglądać używając
wersji 5.0. lub nowszej i w rozdzielczości